‘Gisteren ben ik gevaccineerd en ik merk dat er iets in mij veranderd is’ , zo vertelde een vriend mij. ‘Het voelt alsof er een spanning van me afgevallen is. Hierdoor besef ik dat ik toch wel angst had om Corona te krijgen. En dat terwijl ik er rationeel van overtuigd was dat ik er niet bang voor was.’

Collectieve intense gebeurtenis

De meeste mensen ervaren – bewust of onbewust, licht of hevig – spanning in deze Coronatijd. Net als rouw, boosheid en angst.  Of schuld, waarover ik ook een aparte blog heb geschreven. De vraag is nu hoe we als individuen en als maatschappij deze Coronaperiode gaan verwerken. En hoe je er als coach adequaat mee om kan gaan, met je eigen emoties en met die van je coachees. We hebben als land de afgelopen 75 jaar geen collectieve gebeurtenis van een dergelijke omvang en intensiteit meegemaakt. Dus het is een kwestie van (onder)zoeken.

Posttraumatische stress

De laatste keer dat zoveel mensen tegelijk in een stressvolle situatie zijn geweest in Nederland, was tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ongetwijfeld krijgen mensen nu, net als destijds, last van posttraumatische stress. Mensen in de zorg, ambulancemedewerkers en politiemensen hebben veel intense ervaringen te verwerken. Maar ook privé hebben mensen een hoop te verstouwen gekregen: ziekte, dood, begrafenissen waarop je 1,5 meter afstand moest houden en elkaar dus niet fysiek kon troosten. En onderschat het effect niet van de voortdurende dreiging van een Coronabesmetting, die ten grondslag lag aan de spanning die de geciteerde vriend voelde. Corona heeft effect op ieders leven en lijf.

Weggedrukte emoties

Na de Tweede Wereldoorlog vonden velen dat praten niets oplost. Het land moest opgebouwd worden: ‘Niet lullen, maar poetsen’. Mijn ouders drukten het ook weg: ‘Nee, die beerput gaan we niet opentrekken’, zei mijn moeder als het over gevoelens en vroeger ging. In de laatste maanden van haar leven, op haar lange sterfbed, kwamen de traumatische ervaringen uit haar oorlogsjeugd in volle hevigheid terug. Ik trof haar soms doodsbang aan, omdat ze gedroomd had over Engelse vliegtuigen die per ongeluk een bom lieten vallen in de buurt van haar huis. In diezelfde tijd ging mijn vader voor het eerst praten over zijn Jappenkampverleden. Over de wreedheden en de lijken die hij gezien had als jongetje van zes. Zestig jaar lang hadden mijn ouders hun energie gestoken in het onderdrukken van hun gevoelens en herinneringen. Op hun zeventigste drongen die zich alsnog op. Als kind voelde ik de pijn die mijn ouders bij zich droegen. En de verharding door het onderdrukken van de pijn, die er zogenaamd niet was. Dat was toen. Met de kennis van nu kunnen we het anders doen.

Aandacht voor je gevoelens

Hoe dan wel? Ik adviseer je om tijd en aandacht te besteden aan je gevoelens. Duw ze niet weg. Het is niet stoer om hard voor jezelf te zijn. Het is stoer om onder ogen te komen wat er in jezelf gebeurt. En wat je nodig hebt om te herstellen van deze heftige tijd. Als je behoefte hebt om erover te praten, doe dat dan. Als je behoefte hebt aan professionele begeleiding, maken we een afspraak voor een coachingsgesprek.

Hoe doe je dat als coach?

Wat doe je nou als coach, als je hoort dat je coachee heftige Corona-ervaringen heeft opgedaan? Of als aan je je coachee merkt dat die gespannen is of andere emoties heeft? Stem als coach goed af op de behoefte van je coachee en ga vooral niet duwen of trekken. Iedereen heeft zijn eigen manier en moment om ervaringen te verwerken. Wil iemand er (nog) niet over praten, laat diegene dan. Als coach hoef je eigenlijk niet meer te doen dan een veilige open ruimte te bieden, waarin de coachee zich vrij voelt om zijn eigen gevoel en behoefte te uiten. Vind je dat in de praktijk lastig? Ik bespreek het graag met je in een supervisiesessie. Ook tijdens de zomereditie van de Leergang Coachen vanuit zes houdingen zullen we er aandacht aan besteden.

PTSS

Met de juiste zelfzorg en door er met elkaar over te praten zullen velen goed kunnen herstellen van de Coronastress. Er wordt gesproken over een Posttraumatische Stressstoornis (PTSS) als heftige stressklachten lang aan blijven houden. Denk aan het steeds weer herbeleven van de traumatische momenten, aan het hebben van negatieve gedachten en emoties, aan schrikreacties, aan slaap- en concentratieproblemen tot aan roekeloos of (zelf)destructief gedrag. Dan is het zinvol om professionele hulp te zoeken. Therapieën als Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR) of Cognitieve Gedragstherapie (CGT) kunnen dan helpen.

Leven met sporen en littekens

Traumatische ervaringen laten altijd hun sporen na in je systeem. Als je ze goed verwerkt, kun je met die herinneringen en littekens prima leven. Sterker nog, je kunt je dankzij deze ervaringen ook juist verder ontwikkelen: je veerkracht vergroten en bewuster in het leven komen te staan. Ik begeleid je hier graag bij tijdens een aantal coachingsgesprekken.

Verder lezen?

Meer lezen over de psychische effecten van Corona? Lees dan ook mijn blog: Last van schuldgevoelens door Corona?