Bestaan wij coaches om individuen te helpen ontwikkelen en floreren in werk en leven? Of hebben we ook een taak richting de omgeving/organisatie van de coachee of zelfs jegens de maatschappij als geheel?
Ratracende Zuidassers
Ben je bijvoorbeeld goed bezig als je ratracende Zuidassers mindfulnessoefeningen leert, zodat ze de 60-urige werkweek en moordende competitie volhouden? Of is het de bedoeling dat wij coaches de bijna overspannen carrièrejager erop wijzen dat het leven meer mogelijkheden kent dan je een slag in de rondte werken? Moeten we de HR-afdeling van de organisatie erop wijzen dat mensen uitgeput raken? Is het misschien zelfs onze nobele plicht het publieke debat aan te voeren over de waanzin van onze doorgeschoten neoliberale samenleving, waarin mensen zichzelf en de aarde geweld aandoen, in de blinde jacht op meer, groter, beter, bonussen en winst?
PAC-bijeenkomst
Dit was voor mij min of meer de kern van de inspirerende uitwisseling tijdens de bijeenkomst van het Platform Autonome Coaches (PAC) in samenwerking met de beroepsvereniging voor supervisoren en coaches LVSC van 17 januari jl. Met dank aan de organisatoren Jikke de Ruiter, Sijtze de Roos, Ronald Wolbink en Ineke Dicker. En aan de gepassioneerde spreker Robin Brouwer. Mooi om met collega-autonome coaches open te praten over wat onze rol nou eigenlijk is. En of we als beroepsgroep gemeenschappelijke waarden (nodig) hebben. In eerdere bijeenkomsten vroegen we ons af of er gemeenschappelijke aannames over de mens en de wereld ten grondslag liggen aan ons vak. En of dat nodig is om ons als beroepsgroep verder te ontwikkelen.
Waardevol spanningsveld
De beroepsgroep ‘coaches’ is relatief nieuw en hard gegroeid in de ruim 20 jaar dat ik er deel van uitmaak. We hebben geen vanzelfsprekende positie binnen de maatschappij en ook geen duidelijk fundament van keiharde waarden van waaruit we handelen. En misschien vind ik dat als autonome coach wel zo fijn. Het geeft mij de vrijheid mijn eigen waarden te onderzoeken en hanteren en om mijn eigen missie te volgen. Tegelijkertijd heb ik ook behoefte aan een omgeving van enigszins gelijkgezinden, waarin ik mij thuis kan voelen en waaraan ik mij kan laven en spiegelen. Gelijkgezinden impliceert dat je gemeenschappelijke waarden en beelden hebt. Maar welke waarden en beelden zijn dat dan? En wanneer worden die waarden normen en leiden ze tot oordelen en uitsluiten? Een interessant speel- en spanningsveld om met elkaar op avontuur te gaan.
Gemeenschappelijk zelf-, mens- en wereldbeeld of niet?
Ik weet niet of het noodzakelijk is om als beroepsgroep ‘coaches’ een gemeenschappelijk zelf- mens en wereldbeeld te hebben. Om vanuit dezelfde waarden te handelen. Misschien is het zelfs niet wenselijk. Is het niet juist de essentie van coachen dat je (jezelf) vragen stelt? Dat je reflecteert op vanzelfsprekendheden en (impliciete) aannames? Dat je normen en waarden aan de oppervlakte helpt brengen, waardoor er keuzevrijheid ontstaat? Als coach dagen we het zelf-, mens- en wereldbeeld van onze coachees regelmatig uit. Zouden we dat dan bij elkaar niet ook moeten doen? Zijn we niet allemaal veranderlijke wezens en daarmee onze waarden en ideeën ook? Deze vragen tonen al dat een van mijn kernwaarden als coach is, dat ik (mijzelf) vragen blijf stellen. Een andere belangrijke is dat ik praktiseer wat ik predik. Maar is het nodig dat andere coaches dit ook doen, deze zelfde waarden hanteren?
Mijn visie
Voorlopig spreek ik dus voor mijzelf. Ik heb wel degelijk een eigen visie op coaching. Op het doel van coachen en wat ik essentiële factoren 
vind in coaching. Mijn mensbeeld ligt ten grondslag aan de manier waarop ik mij tot de coachee en opdrachtgevers verhoud. En ja, ik heb ook een idee over organisaties en over hoe een organisatie idealiter met mensen omgaat. Daar handel ik zo goed mogelijk naar. En ik probeer deze uitgangspunten zo helder mogelijk te formuleren. Dit doe ik in het contact met coachees en opdrachtgevers. En ik beschrijf mijn ideeën op mijn website, in artikelen en bijvoorbeeld in mijn boek Wisselende contacten, de ontmaskering van de coachingsrelatie., met mijn model van zes coachhoudingen en mijn inzichten over de coachingsrelatie.
Maatschappelijke nar
Behalve op coaching, de mens en organisaties, heb ik ook een visie op de ontwikkeling van onze samenleving. Sterker nog, ik voel een sterk appel om hier invloed op uit te oefenen. Juist als autonome coach met een eigenwijze geest en voortdurend bezig met bewustwording, voel ik, dat ik een taak heb als nar van de maatschappij. De nar was vroeger het geweten van de koning, de paljas die de waarheid kon zeggen, omdat hij niet gevoelig was voor hiërarchie en zichzelf buiten het systeem plaatste. Die juist daarom de koning een spiegel voor kon houden, opdat de koning bleef reflecteren en (zichzelf) relativeren. Met die nar voel ik mij verwant. (Ik zou dan ook dolgraag koning Willem Alexander willen coachen…) Als coach ben ik een nar voor individuen, teams en organisaties, en ook voor de samenleving als geheel. Daarom heb ik ook mijn boek Hoe word ik echt rijk? – een frisse kijk op ons moderne bestaan geschreven. Hierin schets ik 10 collectieve ‘waarheden’ en roep ik op om daar eens op te reflecteren. Omdat deze gedeelde illusies ons niet brengen waar we werkelijk naar verlangen. Daarom ook schrijf ik af en toe een ‘stukkie naar de krant’. En daarom geef ik op 14 april een TEDxtalk waarin ik mijn radicale antwoord op de voortschrijdende radicalisering en polarisatie presenteer.
Jij bent mij niet
Maar dat ben ik. Niet alle coaches hoeven een dergelijke roeping te voelen. Als jij als coach een medewerker begeleidt, opdat hij zijn werk beter doet, ben jij een prima coach, als die medewerker dankzij jouw inspanning zijn werk beter doet. Toch? Ieder zijn missie, ieder zijn waarden en ieder zijn levenspad, zou ik zeggen.
Hoe sta jij hierin?
Ik zou het mooi vinden als ik jou met deze reflecties geprikkeld heb om hier ook even bij stil te staan. Een reactie met jouw gedachten onder dit artikel, zou ik enorm op prijs stellen. Ik ben oprecht benieuwd hoe jij als coach hierin staat.
En als je zoekt naar een professionele gesprekspartner om je eigen waarden en beelden helderder te krijgen, je visie verder te ontwikkelen en/of je overtuigingen en normen te onderzoeken… Dan ben ik graag jouw coach of supervisor. Lees hier meer over of bel me voor een kennismakingsgesprek: 06 24772669.