Er zijn best veel mensen die nauwelijks tot geen empathie of compassie ervaren. Joris Luyendijk legde al bloot hoe lastig het is voor (veel) ‘7Vinkers’ om zich in te leven in een Ander. Een behoorlijk deel van de mensheid heeft sterk narcistische en sociopathische trekken. Dat betekent dat zij zich, ook al doen ze soms wel alsof, niet veel aantrekken van het effect van hun handelen op anderen.
Beloning voor zelfgerichtheid
Deze zelfgerichtheid brengt hen vaak wel succes bij het beklimmen van de carrièreladder. Onze samenleving faciliteert en stimuleert dit gedrag door het te belonen met promoties, bonussen, bewondering en stemmen. Met alle gevolgen vandien voor inividuen en de samenleving als geheel. Denk maar aan: grensoverschrijdend gedrag, (het lot van) klokkenluiders, de toeslagenaffaire, Chemours, discriminatie, en al die leidinggevenden waardoor jij en ik ooit een andere baan bent gaan zoeken.
Geen empathie, geen schaamte, geen schuld
Deze mensen beschikken dus werkelijk niet over de mogelijkheid om te voelen wat ze een Ander aandoen, geen schaamte, geen schuld, geen moreel besef. Het heeft bij mij heel lang geduurd tot dit werkelijk tot mij doordrong, na levenslange vergeefse pogingen om het geweten en medegevoel van bepaalde mensen aan te proberen spreken. Echter…. Wat er niet is, kun je ook niet bereiken.
Samen begrenzen
Daarom is het zo belangrijk dat mensen met het vermogen tot empathie en met moreel besef zich uitspreken. Elkaar steunen. Beseffen wat er aan de hand is en blijven vertrouwen op hun eigen waarneming en weten. En ervoor gaan staan. Zo kunnen we de mensen zonder gevoelde empathie en moraal begrenzen. Stoppen. Daarvoor hebben we elkaar nodig. In je eentje lukt dat meestal niet. Er is veel zachte kracht, tegenmacht, nodig om medemenselijkheid en rechtvaardigheid de kans te geven.
Kantelpunt?
Ik hoop zo dat dit het momentum is, waarop we ons hiervan echt bewust worden. Dat dit een kantelpunt wordt, zodat onze samenleving meer in balans komt en we zorgvuldiger om zullen gaan met elkaar en de wereld om ons heen.
Zo, dit moest er even uit nadat ik het nieuws van vandaag tot mij had genomen. Dank voor het lezen.
Deze blog is gemaakt van een post die ik op Linkedin heb geplaatst op 28 september 2023.